Podstawowe informacje

Dźwięk – zaburzenie mechaniczne w ośrodku sprężystym gazowym, ciekłym lub stałym (fale sprężyste) wywołujące subiektywne wrażenie słuchowe u człowieka lub zwierząt (definicja z zakresu fizyki), a także subiektywne wrażenie słuchowe wywołane takim zaburzeniem (definicja z zakresu psychologii). Najogólniej mówiąc, dźwięk to cykliczne (a więc posiadające pewną częstotliwość) zaburzenie ciśnienia (najczęściej w powietrzu, ale oczywiście może się rozchodzić w dowolnym ośrodku). Sama nazwa „dźwięk” z punktu widzenia akustyki jest niewystarczająca, zazwyczaj mówiąc o głośności czy o natężeniu mamy na myśli poziom ciśnienia akustycznego, tymczasem dźwięk jest charakteryzowany jeszcze przez poziom natężenia dźwięku oraz poziom mocy. Często warto jest ustalić, co kto miał na myśli mówiąc o „poziomie dźwięku”. Częstotliwości fal dźwiękowych słyszalnych dla człowieka zawierają się w granicach 20–20 000 Hz. O ile dolny zakres dla większości ludzi ze sprawnym słuchem pozostaje niezmienny, to górny dla osób dorosłych i starszych ulega stopniowej degradacji – ludzie w wieku 40 lat zazwyczaj nie słyszą już dźwięków wyższych niż 15 000 Hz. Fale sprężyste o częstotliwościach wyższych nazywa się ultradźwiękami, a o częstotliwościach niższych — infradźwiękami, nie są one istotne w ujęciu akustyki pomieszczeń o akustyce kwalifikowanej (filharmonii, sal koncertowych) czy akustyki pomieszczeń użytku publicznego, mają natomiast istotne znaczenie w przemyśle, gdzie mogą stanowić poważne zagrożenie.



Podstawowe cechy wrażeniowe dźwięku to wysokość, głośność, barwa i czas trwania. Odpowiadają im obiektywne cechy fizyczne (częstotliwość, natężenie, widmo).


Fala dźwiękowa to inaczej zaburzenie w ośrodku sprężystym (w ciele stałym, cieczy lub gazie), które jest wywołane źródłem dźwięku. Falę cechują okresowe zmiany pewnej wielkości. W przypadku dźwięku jest to ciśnienie i gęstość ośrodka, w którym rozprzestrzenia się dźwięk. Mechanizm rozchodzenia się fali w powietrzu polega na tym, że drgania źródła dźwięku powodują drgania sąsiadujących cząsteczek ośrodka, które za pośrednictwem tzw. powiązań sprężystych przekazują swój ruch dalszym cząsteczkom. W ośrodku pojawiają się kolejne zagęszczenia i rozrzedzenia, które powodują dodatnie i ujemne zmiany ciśnienia w stosunku do stałej wartości ciśnienia akustycznego.


Dźwięk charakteryzują cztery podstawowe obiektywne cechy związane z charakterystyką fali: